юҡты бушҡа ауҙарыу

порожнее ведро — буш биҙрә

переливать из пустого в порожнее — юҡты бушҡа ауҙарыу

валять по снегу — ҡарҙа аунатыу

валять котлеты в муке — котлеттарҙы онда әүәләү

пароход валяло с боку на бок — пароходты ян-яҡҡа сайҡалдырҙы

валять снежный ком — ҡар тәгәрәтеү

валять войлок — кейеҙ баҫыу

валять дурака: — 1) (бездельничать) бушты-бушҡа ауҙарыу, бер ни ҙә эшләмәү, йөн тибеү

солнечное время — ҡояш ваҡыты

время не ждёт — ваҡыт көтөп тормай

тратить время — ваҡыт сарыф итеү

сколько времени? — сәғәт нисә?, ваҡыт күпме?

в указанное время — күрһәтелгән ваҡытта

время истекло — ваҡыт үтеп китте

не отставать от времени — замандан артҡа ҡалмау

военное время — һуғыш ваҡыты

дух времени — заман рухы

времена года — йыл миҙгелдәре

время покоса — бесән сабыу мәле, бесән өҫтө

рабочее время — эш ваҡыты

настоящее время — хәҙерге заман

будущее время — киләсәк заман

прошедшее время — үткән заман

во время оно уст. — ҡасандыр, әллә ҡасан

время от времени — ваҡыт-ваҡыт, ҡайһы берҙә

(в) первое время — башта, тәүҙә, тәү ваҡытта

(в) последнее время — һуңғы ваҡытта

в своё время: — 1) заманында, ҡасандыр

2) үҙ ваҡытында; всё время һәр ваҡыт (саҡ), гел; в скором времени — оҙаҡламай

в то время как — шул арала, шул ғына ваҡыт араһында

выиграть время — күберәк ваҡыт алыу, ваҡыт үтеү, файҙаға булыу

до времени; до поры до времени — ваҡыты еткәнсе, билдәле бер ваҡытҡа тиклем, көнө килгәнсе

до сего времени — ошо ваҡытҡа тиклем

ко времени — ваҡытлы, үҙ ваҡытында

на время — ваҡытлыса, билдәле ваҡытҡа тиклем

со времени — ваҡыты етеү менән, киләсәктә

одно время — бер ваҡыт

раньше времени — көн элгәре (элек), ваҡытынан алда

самое время — бик ваҡытлы

с течением времени — ваҡыт үтеү менән, киләсәктә

тем временем — шул уҡ ваҡытта, шул арала

убить время — ваҡытты бушҡа уҙғарыу

переливать всеми цветами радуги — йәйғор төҫтәренә инеп емелдәү, йәйғор төҫтәре менән емелдәү

переливать из пустого в порожнее — юҡты бушҡа ауҙарыу

зуб шатается — теш ҡыймылдай

шататься от бессонницы — йоҡоһоҙлоҡтан тәнтерәкләү

освободить людей от рабства — халыҡты ҡоллоҡтан ҡотҡарыу

освободить зверя от пут — йәнлекте сынйырҙан ысҡындырыу

освободить от дежурства — дежурлыҡтан азат итеү

освободить банку из-под варенья — ҡайнатманан банканы бушатыу

выбрать профессию — профессия һайлау

выбрать ягоды — еләк таҙартыу

выбрать семена — орлоҡто сүпләп алыу

выбрать депутата — депутат һайлау

выбрать из сундука все вещи — һандыҡтан бөтә нәмәләрҙе алып бөтөрөү

выбрать сеть — ауҙы тартып сығарыу

выбрать якорь — якорь күтәреү

выбрать свободную минуту — буш ваҡыт табыу

ничего не делать — бер ни ҙә эшләмәү

делать по-своему — үҙеңсә эшләү

делать добро — изгелек эшләү

делать стол — өҫтәл яһау

делать уроки — дәрес ҡарау

делать обыск — тентеү яһау

делать два заезда в день — көнөнә ике барып әйләнеү

делать пальто в ателье — ательела пальто тектереү

делать счастливым — бәхетле итеү

делать подарок — бүләк итеү

делать акцент на чём — баҫым яһап әйтеү, һыҙыҡ өҫтөнә алыу

делать большие (круглые) глаза — күҙҙе шарҙай итеү

делать вид — күрмәмешкә (белмәмешкә) һалышыу

делать выбор — һайлау, һайлап алыу

делать глазки кому — күҙ уйнатыу

делать из мухи слона перен. — төймәләйҙе дөйәләй итеү

делать кислую мину (лицо) — йөҙгә ризаһыҙлыҡ билдәһе сығарыу, сырай һытыу

делать трагедию из чего — бәләкәй генә бәләне шаштырып (ҙурға) ебәреү

делать упор на кого-что, на ком-чём — баҫым яһау

делать честь: — 1) ихтирам (хөрмәт) күрһәтеү

2) ихтирамға (хөрмәткә) лайыҡ булыу; от нечего делать — эш юҡтан, буш (тик) торғандан

больной ребёнок — ауырыу бала

больное сердце — сирле йөрәк

приём больных — ауырыуҙар ҡабул итеү

больная встала на ноги — ауырыу (ҡатын-ҡыҙ) аяҡҡа баҫты

больное воображение — буш хыял

любить больной любовью — һуҡыр мөхәббәт менән яратыу

больной вопрос — ҡыйын (ҡатмарлы, сетерекле) мәсьәлә

больное место — ауыртҡан урын, йомшаҡ ер

(валить) с больной головы на здоровую — аҡ эт бәләһе – ҡара эткә

гонять ребёнка с поручениями — баланы йомош менән йүгертеү, (заставлять отвечать по разным частям учебной программы) - буйынса ҡыуыу (һорау)

гонять по всему курсу — бөтә үтелгән курс буйынса ҡыуыу

лодыря гонять — ел ҡыуыу, эт һуғарыу (буш йөрөү)

скорость звука — тауыш тиҙлеге

музыкальный звук — музыкаль тауыш

издавать звук — тауыш сығарыу

гласные звуки — һуҙынҡы өндәр

согласные звуки — тартынҡы өндәр

звуки и буквы — өндәр һәм хәрефтәр

ни звука — тып-тын, шып-шым, өн сығармау

пустой звук — буш (мәғәнәһеҙ) һүҙ

игра в куклы — ҡурсаҡ уйнау

игра в футбол — футбол уйнау

игра в шахматы — шахмат уйнау

игра на скрипке — скрипкала уйнау

виртуозная игра — үтә (ныҡ) оҫта уйнау

меня потрясла игра этого артиста — был артистың уйнауы мине хайран ҡалдырҙы

военная игра — һуғыш уйыны

детские игры — балалар уйыны

спортивные игры — спорт уйындары

игра марева — монар уйнау

игра воображения — буш хыял, уйҙырма, фантазия

игра природы — тәбиғәттәге ғәҙәттән тыш хәл

игра слов — һүҙ уйнатыу (һүҙҙәрҙең бер мәғәнәһен икенсеһе урынына ҡулланыу)

игра с огнём — ут менән уйнау

биржевая игра — биржа уйыны (ҡиммәтле ҡағыҙҙар менән һатыу итеү)

раскрыть игру чью — йәшертен уйҙы асыу (мутлыҡтарҙы өҫкә сығарыу)

искать брод — кисеү эҙләү

искать золото — алтын эҙләү

искать защиты — яҡлау эҙләү

искать справедливость — ғәҙеллек эҙләү

искать вчерашний день — бушҡа ваҡыт уҙғарыу, юҡты эҙләү

искать глазами кого-что — күҙ менән эҙләү, күрергә тырышыу

нести домой чемодан — сумаҙанды өйгә күтәреп алып инеү

ветер несёт тучи — ел болоттарҙы ҡыуып алып бара

с поля несёт ароматом цветов — яландан сәскәләрҙең хуш еҫе аңҡый

нести обязанности заведующего — мөдир вазифаһын үтәү

нести потери — юғалтыуҙарға осрау

осень несёт дожди — көҙ ямғырҙар алып килә

нести небылицы — юҡ-бар һөйләү

нести в сердце чувство любви — йөрәгендә һөйөү хисе йөрөтөү

нести яйца — йомортҡа һалыу

нести ответственность — яуаплы булыу

свобода личности — шәхес ирке

свобода печати — матбуғат ирке

борьба за свободу — бойондороҡһоҙлоҡ өсөн көрәш

завоевать свободу — хөрмәт яулау

получить свободу — азатлыҡ алыу

выпустить скотину на свободу — малды сәхрәгә сығарыу

демократические свободы — демократик иреклектәр (шәхескә ҡарата)

свобода морей — диңгеҙҙәр сикһеҙлеге (караптарға асыҡ диңгеҙҙәрҙә йөрөү өсөн сик ҡуймау)